Help mee!
Column Monique Meulen

'Het Joodse bruidje' in ons midden

Als ik de recreatiezaal van woonzorgcentrum De Vlasborch binnenkom, hangt daar een sfeer vol nieuwsgierige verwachting. Vandaag maken we kennis met een beroemd schilderij. De zaal is goed gevuld. Voor de blinde en slechtziende bewoners is deze middag een uitje. Tegen de wand bij de open

haard hangt een volle maand hét schilderij. Het is de replica van ‘Het Joodse bruidje’. Een gids van het Rijksmuseum neemt ons mee terug in de tijd, naar de zeventiende eeuw toen Rembrandt van Rijn zijn beroemde schilderwerk maakte.

Een museumbezoek vind ik bijna altijd boeiend. Voor mij is het verhaal van de gids erg belangrijk. Ik ben blind. Als de gids verwoordt wat zij ziet, vormt zich in mijn hoofd een beeld. Ook nu gebeurt dat. Met elk detail dat zij beschrijft, groeit het schilderij in mijn hoofd. De man legt zijn rechterhand op de borst van de vrouw, de linkerarm over haar schouders. De vrouw legt haar linkerhand op de hand van de man, de rechterhand voor de buik. Het paar is staande, tot de knieën, geportretteerd.

De bewoners luisteren met aandacht. Sommige hebben het schilderij ooit in het Rijksmuseum gezien, met eigen ogen, toen zij nog geen visuele beperking hadden. Voor andere bewoners is het de eerste ontmoeting met Het Joodse bruidje. De gids vertelt boeiend. Zorgvuldig beantwoordt zij de gretige vragen uit de zaal. Hoe ziet de hoed van de man eruit? Hoe is het bruidje gekleed? Kijken ze naar elkaar, met welke gezichtsuitdrukking? Het is een levendige interactie.

Om de voelbare structuur van het doek na te bootsen hebben medewerkers van het Rijksmuseum verf aangebracht op kleine blokjes hout. Die blokjes gaan van hand tot hand. Ik voel het ongeduld in mij groeien. Straks het schilderij betasten…

Als mijn vingers vervolgens over het doek glijden, voel ik teleurstelling. Ik herken alleen de mouw van de man, de zware stof bewerkt met brokaat. Maar als een collega mij over het doek leidt, ontwaar ik steeds meer details in het subtiele reliëf. Ik voel de handen van het bruidje, fijn en teder. In mijn hoofd groeit het schilderij van Het Joodse bruidje verder. Het verhaal van de gids en mijn tactiele waarneming

vullen elkaar fantastisch aan. De gids vertelt me dat het reliëf op het echte schilderij nog beter voelbaar is. Ze zegt: Rembrandt is gaan beeldhouwen met de verf. Hiervan een indruk krijgen zal niet lukken. Het origineel mag door niemand aangeraakt worden.

Deze website is drempelvrij