Help mee!

Oogarts Tjeerd de Faber: Veilig vuurwerk bestaat niet!

Het is bijna oudjaar en dat betekent dat de campagnes voor veilig vuurwerk weer te horen en te zien zijn. Maar ook de vuurwerkbranche maakt volop reclame waardoor tijdens de jaarwisseling horen en zien je weer vergaan. Soms letterlijk. Volgens oogarts Tjeerd de Faber van dit ziekenhuis zijn er de laatste twee jaarwisselingen in Nederland meer ogen gesneuveld dan bij de Amerikaanse soldaten in de oorlogen in Afghanistan en Irak in bijna vier jaar Hij ijvert er dan ook al enkele jaren voor om het consumentenvuurwerk te verbieden en het vuurwerk gecontroleerd aan de gemeenten over te laten. In 2009 werd een motie voor het verbod op consumentenvuurwerk aangenomen door alle Nederlandse oogartsen. Het is een missie. Een zware missie want er is veel tegenstand.

De Faber: Toen ik in 1992 aan het begin van mijn carrière stond was ik verwonderd over het hoge aantal vuurwerkongelukken. Ik dacht eigenlijk dat zoiets alleen maar in landen als Polen voorkwam. Maar toen ik zag dat het echt een Nederlands probleem is, werd ik boos en heb ik me voorgenomen er alles aan te doen om het verbod van consumentenvuurwerk voor mijn pensioendatum te realiseren. Je moet weten dat er nergens in de wereld voor zo'n 70 miljoen euro de lucht in gaat! En denk niet dat alleen illegaal vuurwerk gevaarlijk is… Wist je dat in Nederland wonende Amerikanen in december een bericht van hun ambassade krijgen waarin ze worden gewaarschuwd voor de gevaren van vuurwerk?

Helpen de campagnes?

Ja, ze helpen in zoverre dat de laatste jaren gelukkig veel minder kinderen onder de tien jaar getroffen worden.

Welke type vuurwerk is erg gevaarlijk?

Er bestaat geen veilig vuurwerk. Zeer gevaarlijk zijn babypijlen en Romeinse kaarsen. Die zijn verboden, maar dat wil niet zeggen dat ze niet gewoon verkocht worden. Ook zogenoemde cakes en flowerbeds, die soms twee lonten hebben, kunnen veel ellende veroorzaken. En dan zijn er de lawinepijlen die zo enorm exploderen dat er een schokgolf optreedt waardoor het oog van binnen kapot kan gaan.

Waar gaat het mis?

Op verschillende punten. Het gaat mis wanneer je iets aansteekt en denkt dat er niets gebeurt. Mensen gaan dan opnieuw kijken en dan kan zo'n pijl op hetzelfde moment in je gezicht ontploffen. Of, de zaak explodeert terwijl je het vuurwerk nog in de hand houdt.
En dan heb je 'afzwaaiers' die omstanders treffen. Daardoor worden vaak vrouwen en kinderen getroffen. De 'aanstekers' zijn meestal jongens van acht tot achttien jaar oud. De ouderen zijn soms onder invloed van alcohol en drugs waardoor ze niet echt goed opletten. Ik noem het weleens een cocktail van adrenaline, testosteron, buskruit en alcohol. Negentig procent van de slachtoffers is man en tien procent is vrouw.

Wat zijn de gevolgen?

Veel oog- en oorletsels maar ook afgerukte vingers en zelfs handen. Het is heel erg wanneer we ogen moeten verwijderen en mensen blind of zeer slechtziend worden of doof door een gigantische klap. Het is heel moeilijk om dat te verwerken want óf het is je eigen schuld óf iemand heeft je dit aangedaan. We zien daarna vaak een rouwproces: ontkenning ofwel het niet kunnen geloven dat het zo is misgegaan. Verdriet en soms depressie, schuld, woede. Daarna verwerking en ten slotte acceptatie.

Helpen jullie daarbij?

Jazeker. We verwijzen mensen wel naar een psycholoog, naar Visio of naar de huisarts.

Wat vond u de ergste verwondingen die u in uw loopbaan hebt meegemaakt?

Dat was een kind van drie dat getroffen werd en een jonge, zwangere vrouw van 26 die hier in Rotterdam gewoon op een terras zat. We moesten een oog verwijderen en vier dagen later verloor ze haar kind. Dat was echt verschrikkelijk.

Wat kun je doen wanneer je vuurwerk in een oog krijgt?

Onmiddellijk met water spoelen en nog eens spoelen. In vuurwerk zit allerlei chemische rommel die zich invreet. Dat moet je zo snel mogelijk verdunnen. En natuurlijk zo snel mogelijk naar de dichtstbijzijnde hulppost.

Kun je je ook beveiligen?

Het zou heel veel oogletsels schelen wanneer iedereen een vuurwerkbril zou dragen. Burgemeester Aboutaleb geeft hier in Rotterdam rond de jaarwisseling gratis brillen weg. Ook een aantal oogartsen verkoopt ze en je kunt ze op bouwmarkten vinden. Ze kosten een paar euro, niet te vergelijken met de bedragen die voor vuurwerk worden uitgegeven. Als iedereen die vuurwerk afsteekt of er buiten naar kijkt, zo'n bril zou dragen zou dat heel wat ogen sparen. Maar dan nog moet je opletten want zo'n bril kan bij een voltreffer smelten en verbranding veroorzaken.

Wat moet er volgens u veranderen?

Het consumentenvuurwerk moet verboden worden! Gemeenten zouden een gecontroleerde vuurwerkshow kunnen organiseren. Bovendien hebben wij vuurwerkvrije zones voorgesteld. We merken dat lokale overheden daar wel oren naar hebben, maar het huidige kabinet wil de vingers er niet aan branden. De vuurwerkbranche heeft een krachtige lobby, want er wordt gemakkelijk heel veel geld mee verdiend. Het is ons niet gelukt om de verkoopduur van vuurwerk terug te brengen naar twee dagen. Het was en blijft drie dagen. Wel is de afsteektijd gehalveerd van zestien naar acht uur. De gedoogtijd is nu van 18.00 uur tot 03.00 uur 's nachts. Zolang er geen krachtiger maatregelen getroffen worden zullen er onnodige slachtoffers blijven vallen. Onbegrijpelijk! Als ik collega's in Europa vertel over onze vuurwerkletselcijfers kunnen ze het nauwelijks geloven. Voor de komende jaarwisseling hoop ik op regen. Regen is een zegen want dan gaan er minder mensen naar buiten en alles wat niet afgaat wordt nat.
Wel belangrijk: de 'morning after' de kinderen binnenhouden en als dat niet lukt: alleen naar buiten met een vuurwerkbril.


Uit: De Stem van Grave 65.4, december 2015

Meer Oogaandoeningen

Deze website is drempelvrij