Veilig in het verkeer

Fietsen op een tweewieler en stoklopen in Istanboel

door John van Enckevort | foto’s Boyd Brian Smith

Voor blinde en slechtziende kinderen en jongeren is deelnemen aan het verkeer een belangrijk onderdeel van hun zelfstandigheid. Voor Wies betekent dat leren fietsen op een tweewieler, voor Damla met een stok lopen op straat en weten hoe je met de bus naar school kunt. Met hulp van Koninklijke Visio ontdekken kinderen hoe ze in het verkeer veilig hun weg kunnen vinden, ouders leren vooral hun kinderen los te laten en op ze te vertrouwen.

In Breda-Noord loopt Damla Ulutas (13 jaar) vaak samen met vriendinnen naar het winkelcentrum een paar straten verderop. Ze is maatschappelijk blind en heeft, met hulp van Visio, geleerd zich met een stok in het verkeer te bewegen. Haar ouders weten dat ze altijd goed oplet. “Ze moet van ons verplicht altijd met een stok lopen”, vertelt moeder Sayde. “Ons vertrouwen in haar is groot. En toch blijft het lastig, omdat je altijd te maken hebt met andere weggebruikers die regels aan hun laars kunnen lappen. Ik heb zelfs bussen zien doorrijden terwijl Damla haar stok opsteekt en op een zebrapad wil gaan oversteken.”

Voorzichtig

Vertrouwen dat je dochter zich wel redt in het verkeer, dat moet groeien. Zo reed Sayde eerst ontelbare keren in de auto achter haar dochter aan om te kijken of het goed ging, terwijl Dick en Sandra Hoeksema regelmatig hun hart vasthielden wanneer hun dochter Wies (25% visus met een gezichtsveldbeperking) op haar fietsje weer eens ergens tegenaan knalde. Zelf vond Wies (8) dat overigens nooit echt een probleem: “Dan sta ik op en fiets ik weer verder. Ik geef gewoon nooit op”, lacht ze.

In de regel zijn ouders uit voorzorg voorzichtig, stelt Ellen van Velthoven, therapeut revalidatie en advies bij Visio. “Dat komt deels omdat ze vaak niet weten wat hun kinderen in het verkeer waarnemen. Op welk moment komt een auto in hun zicht, hoe goed kunnen ze de snelheid ervan inschatten? Wat is een goede oversteekplaats? Doordat ze erbij zijn terwijl wij dit soort tests doen, krijgen ze een veel beter beeld.”

Zijwieltjes

Slechtziende en blinde kinderen kunnen voor al hun vragen over veilig deelnemen aan het verkeer terecht bij Visio. Los van de meerdaagse groepstrainingen verkeersvaardigheid groep 6 en fietsvaardigheid groep 7 in Grave en groep 8 in Nijmegen, krijgt Visio vooral individuele hulpvragen van cliënten. Sandra en Dick hadden voor hun dochter een driewielfiets in gedachten en waren sceptisch over haar verkeersveiligheid. Wies zelf natuurlijk niet. Uit de praktische hulp die Van Velthoven bood, bleek dat Wies én verkeersveilig was én op een tweewieler kon fietsen. Met wat extra afspraken, zoals stoppen bij het linksaf slaan, zodat ze meer kijktijd heeft. “Ik fiets nu altijd voorop en er fietst nooit een vriendje naast me. Dan ben ik namelijk te veel bezig met niet botsen en let ik te weinig op het verkeer en de weg”, somt Wies op. Als laatste geldt nog de regel dat als een van haar meefietsende ouders ‘stop’ roept, Wies dat echt meteen doet.

Buddy’s

Damla zit sinds een jaar op de middelbare school en maakte gebruik van het leerlingenvervoer. Dat is geen onderverdeeld succes; de taxi laat regelmatig op zich wachten, waardoor ze te laat op school komt: “Dan zitten mijn twee buddy’s die mij naar het klaslokaal brengen, al in de klas en moet ik zelf mijn weg vinden.” Ook vergist de taxi zich vaker in het huisadres: “Ik stap uit en blijk dan in een andere straat te lopen.” Buurtbewoners, die dat ondertussen al vaker hebben zien gebeuren, brengen Damla dan naar huis.

Opstaphalte

Mede vanwege deze voorvallen klopten Damla’s ouders met een nieuwe vraag aan bij Visio: reizen met de bus. Van Velthoven: “Bij Damla gaat het om een vaste route, van huis naar school. Dan kijk je als eerste hoe ze bij haar opstaphalte kan komen en oefen je de route van de uitstaphalte naar de school. In de bus zelf moet je bijvoorbeeld ook om hulp durven vragen.” Verder is onder andere van belang hoe druk het is bij een halte en of er meerdere bussen stoppen. Ook in- en uitchecken moet je leren. “Ik denk dat ik nog twee keer een oefenrit met de bus moet maken, daarna kan ik het wel zelf”, zo klinkt Damla zelfverzekerd.

Donker

De ouders van Wies zien zeker nog andere, nieuwe verkeersvragen ontstaan voor hun dochter. Snel zelfs. Sandra: “Met het oog op de komende winter is fietsen in het donker voor Wies erg belangrijk. Ze fietst heel graag, wat heel goed is omdat ze dan blijft oefenen. Het zou zonde zijn wanneer ze dat ‘s winters na schooltijd niet meer kan.” Dick vult aan: “Aan Visio kunnen we ook advies vragen welke verlichting voor haar het beste werkt.”

Damla moet eveneens goed blijven oefenen, haar gezin grijpt daarvoor elke gelegenheid aan. Zoals op vakantie in Istanboel, waar in de hele stad ribbeltegels liggen. Sayde: “Dat is echt perfect. Damla krijgt dan geen arm meer, maar mag bij de ribbeltegels met haar stok gaan lopen. Waarbij we natuurlijk wel gezellig naast haar gaan wandelen.”

U las een van de artikelen uit 'De Stem van Grave', editie september 2020.

Veilig in het verkeer

Meer nieuws